قبل از اين كه راجع به معروف ترين نوع گليم در دنيا صحبت كنيم بهتر است براي گليم تعريفي بياريم. گليمها فرشهايي هستند كه بدون كرك بافته ميشوند. بافت گليمها صاف هستند و به طوري كه وقتي دستمان را بر روي بافت آن ميكشيم حالت نرمي يا كركي احساس نميكنيم. اما با سادگي نوع بافتي كه دارند، طرحها و نقشهاي متنوعي دارند.
اين نوع فرش در هر كجاي دنيا يك نام مخصوص دارد. اما ما آن را به عنوان گليم ميشناسيم. در گذشته براي بافت گليمها از فرهنگ زندگي مردمان آن منطقه الگوبرداري ميشد و توسط دستان هنرمند آنها يك گليم زيبا بافته ميشد. براي بافت گليمها از الياف پشم حيوانات استفاده ميكردند.
در صورتي كه گليم خريداري شده شما كثيف شود ميتوانيد آن را در اختيار كارشناسان يك قاليشويي معتبر بگذاريد. آنها بر اساس بافت و جنس فرش، گليم شما را شستشو ميدهند تا آسيبي به اين اثر هنرمندانه وارد نشود.
اين نوع قالي يكي از قديميترين زيراندازهاي سنتي از گذشتههاي دور بوده، به همين دليل طرحهايي كه براي بافت آن استفاده ميكردند بسيار ساده بود. اما اين طرحها رفته رفته بهتر و زيباتر از قبل شدند. اين هنر كه از گذشتگان دور براي ما به ارث گذاشته شده مورد توجه كشورهاي ديگر قرار گرفته است. بر طبق تحقيقات زادگاه اين هنر شهر زنجان بوده، اما در شهر تالش رنگ و بوي ديگري به خود گرفته. تا حدي كه امروزه از آن به عنوان يك اثر ملي ياد ميشود.
يك سوغاتي تاريخي
اگر به شهر تالش سفر كرديد و خواستيد سوغاتي مخصوصي براي يكي از عزيزانتان به همراه خود بياوريد، گليم بهترين گزينه است. در استان گيلان دو شهر تالش و آستارا به گليم بافي ميپردازند. زنان زيادي در اين دو روستا به واسطه اين هنر توانستهاند شاغل شوند و امرار معاش كنند. البته ارزش اين هنر و دست بافته به قدري زياد است بخش زيادي از آن به صورت برون مرزي صادر ميشود.
گليمهاي بافته شده در اين دو شهر به كشورهاي اروپايي و آمريكايي صادر ميشود. علاوه بر اين هر ساله تعداد زيادي از اين گليمها به روسيه و آذربايجان هم صادر ميشود. اين نشان ميدهد كه مردمان دنيا خواهان چنين هنري هستند. پس اين سوغات طرفداران زيادي در بيرون از خاك سرزمينمان دارد. بهتر است ما هم قدر آن را بيشتر بدانيم.
بنابراين تفاوتي ندارد كه بخواهيد گليم تالش را به عنوان سوغاتي براي دوستانتان در خارج از كشور و يا داخل آن ببريد. در هر صورت اگر به صنايع دستي علاقه داشته باشد حتما مورد استقبال آنها قرار ميگيرد.
ثبت ملي شدن گليم تالش
اين اثر آنقدر ارزشمند است كه لازم است جايگاه ويژهاي در ثبت ملي كشورمان داشته باشد. مردمان تالشي از گذشته مردمان خودساختهاي بودند كه براي تامين نيازهاي زندگي خود تلاش ميكردند.
روستايي در عنبرآباد آستارا وجود دارد كه كار اصلي آنها بافت گليم است. طبق آمار حدود 700 قاليباف در اين روستا به اين كار مشغول هستند كه حاصل زحمت اين هنر زيبايشان، باعث ايجاد محبوبيت اين اثر در جهان شده است. هنرمند بودن مردمان اين منطقه باعث شده توريستهاي زيادي به اين شهر سفر كنند و بيشتر با اين هنر زيبا آشنا شوند.
ارزش هنر گليم بافي در اين منطقه از سرزمينهاي شمالي كشورمان به قدري ثابت شده كه لازم بود به مرحله ثبت ملي برسد. ملي شدن اين اثر باعث شد كه هنر گليم بافي بيش از پيش رواج پيدا كند. صادرات صنايع دستي باعث افزايش گردشگر به مبدا آن هنر ميشود. در نتيجه اين موضوع در اقتصاد كشور ميتواند تاثير بسزايي داشته باشد.